Κερ, Τζον

(John Κerr, Γλασκόβη 1824 – 1907). Σκοτσέζος φυσικός. Σπούδασε αρχικά θεολογία και αργότερα δίδαξε μαθηματικά στην πατρίδα του, ενώ συνεργάστηκε στενά με τον Τόμσον. Έγινε διάσημος στον τομέα της ηλεκτρομαγνητικής για τις ανακαλύψεις του, οι οποίες εφαρμόστηκαν πρακτικά σε πολλές περιπτώσεις. φαινόμενο Κ. Η προσωρινή διπλοθλαστικότητα (ύπαρξη πολλών τιμών του δείκτη διάθλασης) που αποκτά ένα απλοθλαστικό διαφανές διηλεκτρικό στερεό, υγρό ή αέριο, όταν βρίσκεται στην επίδραση ηλεκτρικού πεδίου. Το φαινόμενο αυτό, που ονομάζεται επίσης ηλεκτροπτικό φαινόμενο Κ., παρατήρησε για πρώτη φορά, κατά το 1875, ο Σκοτσέζος φυσικός Κ. Συνίσταται στη διχοτόμηση μιας προσπίπτουσας φωτεινής ακτίνας σε δύο διαθλώμενες ακτίνες· η μία (τακτική ακτίνα) αντιστοιχεί στην ακτίνα που διαθλάται και θα υφίστατο αν δεν υπήρχε ηλεκτρικό πεδίο, και η άλλη (έκτακτη ακτίνα) εμφανίζεται μόνο όταν το υλικό βρίσκεται μέσα σε ηλεκτρικό πεδίο. (Ουσιαστικά η ύπαρξη του εξωτερικού πεδίου προκαλεί μεταβολές στους δείκτες διάθλασης της κάθε διεύθυνσης διάδοσης του φωτός μέσα στο σώμα.) Η διχοτόμηση σε δύο ακτίνες οφείλεται σε έναν μερικό προσανατολισμό των μορίων του υλικού, κατά τη διεύθυνση του ηλεκτρικού πεδίου. Αυτός ο προσανατολισμός είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι κάθε μόριο συμπεριφέρεται σαν ένα ηλεκτρικό δίπολο, εξαιτίας μιας ασυμμετρίας των ηλεκτρικών φορτίων που το αποτελούν. Η ασυμμετρία μπορεί να είναι εκ δομής,δηλαδή να υπάρχει ακόμα και χωρίς ηλεκτρικό πεδίο (στην περίπτωση αυτή λέγεται ότι η πόλωση συμβαίνει λόγω προσανατολισμού) ή επαγόμενη, η οποία προκαλείται από τη δράση του ηλεκτρικού πεδίου. Ο προσανατολισμός των διπόλων, υπό την επίδραση του ηλεκτρικού πεδίου, έχει αποτέλεσμα την εμφάνιση της έκτακτης ακτίνας. Η ένταση του φαινομένου μειώνεται με την αύξηση της θερμοκρασίας, επειδή η θερμική κίνηση των μορίων αντιδρά στον κανονικό προσανατολισμό των διπόλων. Το φαινόμενο Κ. διαχωρίζεται δύσκολα (τουλάχιστον για μετρήσεις μεγάλης ακριβείας) από το φαινόμενο Πόκελςηλεκτροπίεσης, το οποίο οφείλεται, αντίθετα, σε μηχανική πίεση. Στην αρχή του φαινομένου Κ. βασίζεται η εγγραφή του ήχου στις κινηματογραφικές ταινίες (κύτταρο Κ.), η κατασκευή ορισμένων τύπων φωτοφρακτών, που ονομάζονται ηλεκτροπτικοί και χρησιμοποιούνται για μετρήσεις μεγάλης ακριβείας στον τομέα της πειραματικής έρευνας, το κλείσιμο ή το άνοιγμα των οποίων πραγματοποιείται σε έναν χρόνο της τάξης του εκατοστού του εκατομμυριοστού του δευτερολέπτου (10 ^-8 δευτ.). Τέλος, το φαινόμενο βρίσκει εφαρμογή στις σύγχρονες οπτικές επικοινωνίες (οπτικές ίνες), καθώς σε αυτό βασίζεται η λειτουργία των διαμορφωτών φάσης.